Cover test

Gdy dobrana jest już najlepsza wartość korekcji zarówno do dali, jak i do bliży, nadchodzi czas na dalszą kontrolę widzenia obuocznego. Można wykonać badanie ,,Cover Test’’ dla obu odległości. Warto również sprawdzić punkt bliski akomodacji oraz konwergencji. Wszystkie badania należy wykonać w uprzednio dobranej korekcji.

Cover Test składa się z testu naprzemiennego zasłaniania oraz testu jednostronnego zasłaniania (określanego inaczej testem zasłaniania-odsłaniania). Pierwszy z nich pozwala na wykrycie forii lub tropii, jednak nie wskazuje bezpośrednio na jedno czy drugie. Polega na obserwacji oka odsłanianego. Drugi pozwala na rozróżnienie forii od tropii (zarówno jednostronnej, jak i naprzemiennej). Polega na obserwacji obu oczu - odsłanianego i odsłoniętego.

W celu poznania wielkości odchylenia można wykonać tzw. pryzmatyczny Cover Test. Wykorzystuje się w nim dwie listwy pryzmatyczne: z bazą ustawioną horyzontalnie dla zezów zbieżnych i rozbieżnych oraz z bazą ustawioną wertykalnie dla zezów pionowych. Na każdej listwie szereg umieszczonych obok siebie pryzmatów uporządkowany jest według rosnącej mocy pryzmatycznej. Badanie rozpoczyna się od naprzemiennego zasłaniania oczu i obserwowania ruchu nastawczego. Następnie umieszcza się przed zezującym okiem pryzmat o najmniejszej mocy z bazą skierowaną w odpowiednim kierunku i stopniowo zwiększa się moc pryzmatyczną. Wartość pryzmatu, przy którym ruch nastawczy zanikł stanowi wielkość odchylenia  przy spojrzeniu na wprost.

Punkt bliski akomodacji i konwergencji

Pomiar punktu bliskiego akomodacji (PBA) wykonuje się osobno dla oka prawego oraz lewego. W badaniu z powodzeniem można wykorzystać różnorodne akcesoria - jak np. przysłonki posiadające na paletce nadrukowany tekst (oczywiście zbliżony wielkością do najmniejszych widzianych z bliska przez pacjenta).

Badający powinien powolnym, jednostajnym ruchem zbliżać tekst do pacjenta. Badany zaś powinien zasygnalizować moment, w którym tekst zaczyna się zamazywać. Następnie procedurę powtarza się dla drugiego oka. Celowo nie wykonuje się badania obuocznego, aby nie zaburzyć pomiaru konwergencją.

Wartości uzyskane w prawym i lewym oku powinny być zbliżone. Jeśli pacjent jest osobą w wieku prezbiopijnym i korzysta z dodatku do czytania należy przeliczyć zmierzoną wartość z centymetrów na dioptrie i odjąć wielkość addycji. Uzyskane wyniki należy odnieść do ustalonych norm, np. wzorów Hofstettera.

Pomiar punktu bliskiego konwergencji wykonuje się obuocznie. Polega on na powolnym, jednostajnym zbliżaniu fiksatora do nosa pacjenta. Zanotować należy moment zerwania:  kiedy pacjent zauważy, że przedmiot się rozdwoił lub badający zauważy gdy oko “ucieknie”. Następnie powoli odsuwa się fiksator od nosa i notuje, kiedy przedmiot znów stanie się pojedynczy (jest to tzw. odtworzenie). Do przeprowadzenia badania można wykorzystać fiksator zarówno z akomodacją, jak i bez akomodacji (np. kulkę na pręcie).

Badanie w lampie szczelinowej

Kolejnym etapem badania w gabinecie optometrycznym jest kontrola przedniego odcinka oka w lampie szczelinowej. Jest on bardzo istotny, ponieważ daje możliwość wykrycia różnorodnych zmian zachodzących w gałce ocznej - nawet takich, które nie wywołują subiektywnych objawów dla pacjenta.

Badanie w lampie szczelinowej rozpoczyna się od poproszenia pacjenta o zamknięcie oczu, obserwując w pierwszej kolejności powieki oraz rzęsy. Następnie ocenia się mruganie, domykanie powiek oraz brzegi powiek. Kontroluje się również stan i działanie gruczołów (np. Meiboma) oraz spojówki powiekowe. Następnie przechodzi się do spojówki gałkowej, oceny filmu łzowego oraz rogówki. Kolejnymi badanymi strukturami przedniego odcinka oka jest komora przednia, tęczówka i soczewka wewnątrzgałkowa.

Podczas badania w lampie szczelinowej powinno się stosować różnorodne techniki oświetleniowe. Procedurę zazwyczaj rozpoczyna się od oświetlenia rozproszonego, a następnie przechodzi się do innych technik - np. retroiluminacji z dna oka czy cięcia optycznego wykorzystywanego do uwidocznienia przekroju rogówki lub soczewki wewnątrzgałkowej.

Ważne jest, by wszystkie zauważone zmiany zostały dokładnie opisane. W dokumentacji powinno uwzględniać się jak najwięcej informacji, takich jak lokalizacja, wielkość, zabarwienie, uniesienie/płaskość bądź fakt unaczynienia. Jeśli tylko dla danej zmiany istnieje skala stopniująca, warto ją zastosować.

Skupiając się na dokładnej ocenie przedniego odcinka gałki ocznej nie można zapomnieć o samym pacjencie! Aby swobodnie kontrolować wszystkie struktury oka konieczne jest wygodne umiejscowienie pacjenta przed biomikroskopem. Pacjent powinien mieć odpowiednio dopasowany podbródek oraz poprzeczkę czołową, nie garbić się oraz nadwyrężać szyi.